ZABALE (Aduna)

Baserri honen historiak —neurri batean— Gipuzkoako beste baserri askorena ordezka dezake. XX. mendearen erdialdean, lursail zabala eta hiru eraikin zituen nekazaritzari eskainiak: Zabale (bi etxebizitza zituena), Azpilikueta eta Zabalberri; hiruretan etxebizitza eta lursailaren zati bat errentan hartzen zituzten familia errentariak bizi ziren.
Legeak aitortzen zizkien eskubideak baliatuz, errentarietako bik errentan hartuak zituzten lursailak eta baserriak (Zabale II eta Azpilikueta) erosi zituzten. Beste biek (Zabale I eta Zabalberri), berriz, uko egin zioten errentamenduari. Behin jatorrizko finkaren jabe andrea hil zenean, gainerako lursailak bi zatitan banatu eta ondorengoei esleitu zitzaizkien. Haiek jarraipena eman zioten nekazaritza-jarduerari.
Jabeetako bat hil zenean, ondorengorik ez zuenez, haren hiru ilobek hartu zituzten oinordetzan (pro-indiviso) lursailak eta zutik zirauen etxebizitza bakarra, finkari erantsita jarraitzen zuena (Zabale I, argazkian ikusten dena). Haiek, eraikinaren egoera prekarioa ikusita, saldu egin zuten etxebizitza, lursail batzuekin batera. Jabe berriek birgaitu zuten eraikina.
Jatorrizko finkek jarraipena ematen diote gaur egun ere 1950. urtean hasitako basoko ustiapenari. Baina ez dute landaketa berririk egiten, batetik nekazaritza-tradiziorik ez dutelako, eta bestetik jarduera hori errentagarria ez delako.

Argazkia: JAS,  junio 2006

Lekua: Aduna (Gipuzkoa).