GureGipuzkoa.net |
Pulse aquí para ampliar la imagen
Bardocaseko bateria (1912. urte inguruan)
1898. urtean, bateria bertsio modernoa eraiki zen, Donostiako itsas
eremua kontrolatzeko Urgull mendian zegoen bateria zahar baten gainean.
Helburu zuen Estatu Batuetako flotaren eraso posible bati aurrea hartzea,
eta zergatik? Maine ontzia Kuban hondoratu ostean, Estatu Batuek guda
deklaratu zioten Espainiari, eta, horregatik, beharrezkoa zen kostaldeko
babesak hobetzea. Eremu honetako arduraduna Juan Roca Donostiako
ingeniarien komandantea izan zen, eta Urgullen, Monpasen, Pasaian eta
Zarautzen hainbat bateria diseinatu zituen.
Argazkian, Bardocaseko bateria ikus daiteke, lurrez estalita dagoen
hormigoizko parapeto batekin osatuta. Horren azpian, ordezko munizioa
zegoen (bi atetxoak ikus daitezke). Uztaitutako burdinez egindako hiru
kanoi zituen, 15 zentimetroko zabalerakoak. Marko altu baten gainean
daude eta biratzeko ardatza dute. Kanoi bakoitza altxatutako plataforma
erdizirkular baten gainean kokatzen da. Kanoiak nahiko zaharkituta
zeuden garai hartan dagoeneko. Jaurtigaiak 6 km-ra bidal zitzaketen…
baina gerraontziek pieza gogorragoak izango zituztenez, ez litzateke oso
erabilgarriak izango. Izan ere, iritsi aurretik gerraontzi amerikarrek
jaurti egin eta bateria errez suntsi zezaketen. Gaur egun, bateriaren
elementu batzuk kontserbatzen dira. Bateriaren lubetan dagoen egurrezko
egitura belaontzien estropadak ikusteko tribuna batekoa zen.
GureGipuzkoa.net |
Pulse aquí para ampliar la imagen
Damaseko bateria (1912. urte inguruan)
Urgullen Damaseko bateria dago baita ere. Garai hartan bateria salbak
jotzeko erabiltzen zen nagusiki, estatu buruen etorrera agurtzeko edo
bestelako ekitaldietarako. Argazkian, kanoilari bat ikus daiteke, udan
erabiltzen zuten marradun uniformearekin. Era berean, bost artilleria
pieza ikus daitezke, 1877 modeloko kanoi-gurdien gainean. Su-ahoak
bronzeko kanoiak ziren, 1878 modelokoak, eta 9 zentimetroko diametroa
zuten. 5 kilometroko irismena zuten gutxi gorabehera. Egun, bateria
osatzen duten lau kanoiak tiro azkarreko Saint Chamond modelokoak dira (eta
horretaz ari garela, gurpilak falta zaizkie).
GureGipuzkoa.net |
Pulse aquí para ampliar la imagen© CC BY-SA:
KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
Obusa errepublika defendatzen (1936)
Obus hau brontzez eginda dago eta 21 zentimetro diametroa du.
Barrakoietako baterian zegoen, San Marcos gotorlekuari laguntzeko.
Ezkerrean, gotorlekua ikus daiteke, eta baita bertara joateko bide
estaliaren sarrera ere, obusaren gainean. Kanoilariak soldadu edo
boluntario errepublikanoak dira, eta, hortaz, ekintza 1936ko abuztuaren
eta irailaren artean kokatu behar dugu. Obus horiek gotorlekuari esleitu
zitzaizkion, baina bertako zelaiak kanoi zaharragoentzat prestatuta
zeuden, eta ez ziren obusentzako egokiak. Ziurrenik arrazoi horregatik,
gotorlekuko artilleria barrakoietako bateriara atera zuten. Gainera, San
Marcos gotorlekuko kokapenak beste norabide batzuetara orientatuta
zeuden.
GureGipuzkoa.net |
Pulse aquí para ampliar la imagen. © CC BY-SA:
KUTXA FOTOTEKA. FONDO FOTO CAR. RICARDO MARTIN
Kanoia hirian barrena (1919)
Kamioi batek bultzatutako kanoia, Santa Catalina zubia zeharkatzen. Irudia
1919. urtekoa da, eta, beraz, ez zegoen gerrarik ez matxinadarik pil-pilean
argazkia atera zenean. 15 zentimetroko Verdes-Montenegro kanoia izan
daiteke, aurreko trenean muntatuta (gurpilak daramatza kanoi-gurdiaren
atzean, zalditeriak edo beste ibilgailu batek bultzatuta kanoia
garraiatzeko).
|